نحوه صحیح پانسمان با گاز و باند
کاربرد گاز و باند در دنیای پزشکی به حدی رسیده است که دیگر تصور یک عملیات جراحی، بدون این محصولات غیرممکن شده است. اگر چه در بازار داخلی کشور، شرکت های متعددی در حوزه تولید گاز و باند فعالیت دارند، اما متأسفانه تمامی آنها استانداردهای جهانی لازم را رعایت نمی کنند. از همین رو وظیفه تشخیص سلامت و استاندارد گاز و باند تا حد زیادی بر دوش خریدار و استفاده‌کننده قرار گرفته است. این خریدار است که می بایست با اصول تولید و ویژگی های کیفی این محصولات آشنایی داشته باشد.
در رابطه با استفاده از گاز و باند در پانسمان ، متأسفانه با وجود پیشرفت های پزشکی همچنان پانسمان های سنتی در کشور ما رایج است. پانسمان های سنتی عموماً به بستر زخم چسبیده وآنرا خشک ودهیدراته می کنند و نیاز به تعویض مکرر، مراقبت و پرستاري ماهرانه دارند. در حالی که این پانسمان ها نباید به طور مستقیم بر روي سطح مرطوب زخم قرار داده شوند. استفاده از این پانسمان ها باید محدود به موقعیت هایی شود که زخم خشک و تمیز است. از این پانسمان ها می توان به عنوان پانسمان ثانویه نیز استفاده کرد. در بخش های آتی با پانسمان صحیحی که در آن از گاز و باند استاندارد استفاده شده است آشنا خواهیم شد.
گاز و باند در پانسمان
شیوه ی صحیح پانسمان
در این بخش برآنیم تا شما را با شیوه صحیح پانسمان و شرایطی که می بایست در آن رعایت شود، آشنا سازیم. آشنایی با شرایط یک پانسمان ایده‌آل و گاز و باندهای مورد استفاده در آن سبب می گردد تا زخم ایجاد شده با کیفیت و سرعت بالاتری بهبود یابد و بیمار سلامت خویش را مجدداً و به بهترین شکل ممکن به دست آورد. در صورتی که پانسمان به درستی انجام شود تسهیل در بهبود زخم، پیشگیري از خونریزي، پیشگیري از عفونت، سرعت بخشی به فرایند التیام زخم و در نهایت حفاظت زخم از صدمات مکانیکی بیشتر را در پی خواهد داشت. باید توجه داشت که ویژگی های ذکر شده در زیر، تمامی زخم ها را پوشش نمی دهد و هر زخم جهت پانسمان با باند و گاز باید به دقت، منحصربفرد و به صورت مجزا، مورد ارزیابی قرار گیرد. اما به طور کلی پانسمان صحیح با گاز و باند استاندارد می بایست واجد شرایط زیر باشد.
پانسمان مناسب با اندازه زخم
پانسمان انجام شده می بایست مناسب شكل و اندازه زخم باشد. یعنی نه بسیار بزرگتر از زخم و نه کوچکتر از زخم باشد. اندازه گازي که روي زخم گذاشته می شود بستگی به وسعت زخم دارد. مهم این است که باید کاملا زخم و اطراف آن را بپوشاند.
امکان جذب ترشحات اضافی زخم
پانسمان انجام شده می بایست به گونه ای باشد که امکان جذب ترشحات اضافی زخم را داشته باشد. جذب ترشحات باید به اندازه ای باشد که باکتری ها اجازه نفوذ و رشد را نداشته باشند. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که پانسمان انجام شده نباید منجر به خشکی بیش از اندازه زخم و دهیدراته شدن آن گردد.
استفاده از گاز و باند مناسب جهت پانسمان
باند و گاز استفاده در پانسمان می بایست فشار مناسب برای هموستاز را فراهم سازند و درد را کاهش دهند. تعویض این پانسمان نباید با درد همراه باشد و رطوبت و دمای مناسب را در بستر زخم حفظ نماید. یک پانسمان صحیح و استاندارد دبریدمان اتولیتیك را آسان می کند و به اپیتلیالیزه شدن سرعت می بخشد.
پانسمان مناسب در واقع پانسمانی است که مقرون بصرفه است و اجازه تبادل گازهای اكسیژن، دي اكسید كربن و بخار آب را به زخم می دهد. گاز و باند استفاده شده در زخم نباید ذرات ریزی از خود بجای بگذارد و نیاز به تعویض های مکرر نیز نداشته باشد. در پایان پانسمان، می بایست یک قطعه گاز استریل، پس از نظافت کامل زخم، روي آن قرار داده شود به طوري که زخم و اطراف آن را کاملا بپوشاند. سپس به وسیله باند یا چسب ثابت شود.
شیوه ی صحیح پانسمان
آشنایی با گاز و باند استریل و استاندارد
استفاده از گاز استریل غیراستاندارد و نامرغوب می تواند تبعات زیانباری برای خریدار و مصرف کننده داشته باشد از همین رو توصیه می شود که پیش از اقدام به خرید و یا مصرف این کالا، با استانداردهای گاز و باند ، آشنا شوید. نکته نخست در باب گاز استریل استاندارد، آن است که سفید بودن آن نمی تواند مُهر تأییدی بر کیفیت آن باشد. جهت بررسی استاندارد بودن یا نبودن کیفیت گاز استریل بهتر است این موارد را در نظر داشت.
دوری از ناخالصی ها: این کالا می بایست از هرگونه ناخالصی به دور باشد و روش استریلیزاسیون (اشعه گاما در انرژی اتمی) و PH گاز استریل در تولید آن رعایت شده باشد.
داشتن مجوز : آنکه مجوزهای سازمان استاندارد، پروانه ساخت وزارت بهداشت و ایزوهای دریافت شده که بر روی بسته گاز و باند ثبت می شود، به دقت بررسی گردد.
استفاه از پنبه طبیعی و خالص : نوع مواد مصرفی در این تولیدات نیز، با توجه به اینکه غالب آنها کاربرد درمانی دارند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بدین معنی که این محصولات می بایست به صورت صد در صدی از جنس پنبه طبیعی و خالص تولید شوند و از الیاف مصنوعی حتی در مقادیر کم در آنها استفاده نشود. زیرا الیاف مصنوعی غالباً سبب بروز حساسیت های پوستی و غیر پوستی در بیماران می شوند. بعلاوه الیاف مصنوعی امکان جذب و نگهداري محلولها را ندارند و در مصارف پزشکی کـارایی مطلـوب و مورد نظر را نخواهند داشت.
استفاده از مواد شیمیایی مجاز : نکته دیگری که در تولید گاز و باند می بایست مدنظر قرار گیرد استفاده از مواد شیمیایی مجاز در شرایط مناسب، شستشوي کامل پارچه در شرایط مناسب و در نهایت تنظیم تار وپود پارچه در زمان خشک کردن است.
بسته بندی گاز و باند
بدیهی است آنچه که در آخر، سبب ارائه محصولی پاکیزه و کاربردی خواهد شد، بسته بندی این محصولات بر اساس استانداردهای جهانی و استفاده از تجهیزات خاص این حوزه است. انواع گازهاي جراحي، استريل و باند بدليل نوع مصرفی که دارند بايد عاري از هرگونه مواد زائد معدني و آلي باشند. فاکتورهاي متعددي می توانند در تعیین این موضوع دخیل باشند. برای مثال آزمايش درصد خاکستر در گاز و باند می تواند بيانگر وجود مواد معدني و يا گرد و غبار در سطح پارچه تکميل شده باشد. این مواد مي توانند در زمان مصرف گاز، وارد جريان خون بيمار شده و عوارض غير قابل پيش بيني را رقم بزند. تعیین صحت گاز و باند با چشم امکان پذیر نیست و نیاز است تا این محصولات در آزمایشگاه های مربوطه بررسی گردند.